Eetstoornissymptomatologie en identiteitsontwikkeling

Eetstoornissymptomatologie en identiteitsontwikkeling doorheen een therapeutisch traject bij eetstoornispatiënten.

Eetstoornissymptomen hebben een grote impact op het functioneren van jongeren en jongvolwassenen. Daarom is het belangrijk om specifieke risico- en beschermingsfactoren van eetstoornissen te identificeren. Eerder onderzoek toont aan dat personen met een eetstoornis vaker moeilijkheden ervaren in het vormen van een persoonlijke identiteit en hierdoor gemiddeld met meer identiteitsverwarring kampen dan personen zonder deze diagnose. Identiteitsproblemen worden omschreven als een proces dat aan de basis kan liggen van verstoord eetgedrag, waarbij dit gedrag mogelijks een (maladaptieve) poging vormt om met deze identiteitsverwarring om te gaan. Het lijkt dan ook cruciaal om het verband tussen identiteit en eetstoornissymptomen doorheen de tijd op te volgen.

Doelstelling: Aan de hand van deze longitudinale studie trachten we personen met een eetstoornis doorheen een therapeutisch traject op te volgen, zodat de ontwikkeling van het verstoord eetgedrag en de identiteitsontwikkeling gevolgd kan worden, alsook hun onderling verband doorheen de tijd. Bijkomend plannen we te onderzoeken of er specifieke subgroepen bestaan die een verschillende ontwikkeling doormaken doorheen de tijd. Het identificeren van zowel kwetsbare als weerbare individuen kan erg waardevolle informatie brengen omtrent specifieke risico- en beschermingsfactoren (zoals copingstrategieën of temperamentprofielen) die een rol kunnen spelen in het verband tussen identiteit en eetstoornissymptomen (mediatie/moderatie). Ook mogelijke antecedenten (zoals trauma) kunnen kwetsbare individuen identificeren.

Methode: Patiënten van de eetstoornisafdeling Ter Berken in Zorggroep Tienen worden bij opname uitgenodigd om deel te nemen aan het longitudinaal onderzoek. Bij minderjarige patiënten wordt ook de toestemming van de ouders gevraagd voordat deelgenomen kan worden. Patiënten worden gevraagd om op 5 verschillende tijdsmomenten online enkele zelfrapportagevragenlijsten in te vullen  (opname, na 12 weken, ontslag, 6 maanden follow-up en 12 maanden follow-up). Een geanonimiseerd Excel-document (dat enkel patiëntcodes bevat) wordt doorgestuurd naar de onderzoekers. De online vragenlijsten bevragen sociodemografische variabelen (leeftijd, geslacht, opleidingsniveau…), identiteitsfunctioneren (Dimensions of Identity Development Scale; DIDS en Erikson Psychosocial Stage Inventory; EPSI); eetstoornissymptomen (Eating Disorder Inventory-2; EDI-2 en Eating Disorder Evaluation Scale; EDES) en algemene symptomatologie (Padua Inventory; Symptom Checklist-90; SCL-90, Utrechtse Copinglijst; UCL, Vragenlijst Belastende Ervaring; VBE, Temperament and Character Inventory – short version; VTCI, Vragenlijst Tevredenheid Levensdomeinen; VTL, Young Schema Questionnaire – short version; YSQ-short version, Zelfverwondingsvragenlijst; ZVV, Behavioural Inhibition System/Behavioural Activation System questionnaire, BISBAS, Effortful Control Scale from the short form of the Adult Temperament Questionnaire; EC, en Assessment of DSM-IV Personality Disorders; ADP-IV). Data-afname werd gestart in november 2015 en zal worden afgerond in het voorjaar van 2018.

Planning resultaten: De resultaten zullen gepresenteerd worden in een doctoraatsproefschrift van Margaux Verschueren. Er zal voornamelijk worden gefocust op de ontwikkeling van eetstoornissymptomen doorheen het therapeutisch traject en hoe deze ontwikkeling samenhangt met specifieke constructen zoals identiteitsontwikkeling, temperamentskenmerken, zelfverwondend gedrag, trauma, etc. Op deze manier kunnen mogelijke risicofactoren worden geïdentificeerd die personen kwetsbaar maken voor een ongunstig therapieverloop of maladaptief psychosociaal functioneren, om alzo de behandeling verder te optimaliseren.

Conclusie: Resultaten van deze studie zullen waardevolle informatie genereren voor zowel eetstoornispreventie als –interventie, aangezien er meer duidelijkheid zal worden gebracht omtrent de ontwikkeling van eetstoornissymptomen en algemene psychopathologie in een klinische context doorheen een therapeutisch traject.

Margaux Verschueren (KuLeuven), Prof. Dr. Koen Luyckx (KuLeuven) en Prof. Dr. Laurence Claes (KuLeuven)